Cogito ergo sum

La llocución llatina «cogito ergo sum», que n'asturianu se traduz frecuentemente como «Pienso, depués esisto», siendo más precisa^[1] la traducción lliteral del llatín «pienso, polo tanto soi», ye un plantegamientu filosóficu de René Descartes, que convirtióse nel elementu fundamental del racionalismu occidental. «Cogito ergo sum» ye una traducción del plantegamientu orixinal de Descartes en francés: «Je pense, donc je suis», atopáu nel so famosu Discursu del métodu (1637).

La frase completa nel so contestu ye:

Mais, aussitôt après, je pris garde que, pendant que je voulais ainsi penser que tout était faux, il fallait nécessairement que moi qui -y pensais fusse quelque chose. Et remarquant que cette vérité: je pense, donc je suis, était si ferme et si assurée, que toutes les plus estravagantes suppositions des sceptiques n'étaient pas capables de l'ébranler, je jugeai que je pouvais la recevoir sans scrupule pour le premier principe de la philosophie que je cherchais.

Pero aína alvertí que mientres d'esta miente quería pensar que tou yera falsu, yera necesariu que yo, quien lo pensaba, fora daqué. Y notando qu'esta verdá: yo pienso, polo tanto soi, yera tan firme y cierta, que nun podíen frayala nin les más estravagantes camientos de los escépticos, xulgué que podía almitila, ensin escupuliciu, como'l primer principiu de la filosofía que taba buscando.

La frase de Descartes espresa unu de los principios filosóficos fundamentales de la filosofía moderna: que'l mio pensamientu, y polo tanto la mio propia esistencia, ye induldable, daqué absolutamente ciertu y a partir de lo cual puedo establecer nueves certidumes.

1. ↑ «Ergo» en llatín ye una conxunción ilativa, que significa «depués», «polo tanto», «per ende», «por consiguiente». N'asturianu depués ser como quinta acepción, y non como primer, esto ye, non como un alverbiu de tiempu.